Δεν καταλαβαίνει από σεισμούς

news_6623_1_bgΟταν τα πολλά χρήματα, η καλλιτεχνική δημιουργικότητα και το κοινό καλό συμπίπτουν σε ένα αρχιτεκτονικό έργο τότε χρειάζεται γιορτή. Ακόμη καλύτερα: βραβείο.

Οπως συνέβη αυτή την εβδομάδα που συμπληρώνονται δύο χρόνια από τον καταστροφικό σεισμό και το τσουνάμι που έπληξε την ανατολική ακτή της Ιαπωνίας. Και η επιτροπή του σημαντικού βραβείου αρχιτεκτονικής Πρίτζκερ ανακοίνωσε ότι ο φετινός κάτοχος πρόκειται να είναι ο ιάπωνας αρχιτέκτονας Τόγιο Ιτο. Εκείνος δηλαδή που το 2001 δημιούργησε μία δημοτική βιβλιοθήκη στο Σεντάι. Ο ανάλαφρος αλλά σχολαστικά μελετημένος οικοδομικός σκελετός της άντεξε τα ρίχτερ του σεισμού της Φουκουσίμα και έγινε υπόδειγμα αντισεισμικής αρχιτεκτονικής.

«Ο Τόγιο Ιτο είναι δημιουργός διαχρονικών κατασκευών, ο οποίος ταυτόχρονα χαράσσει με τόλμη νέα μονοπάτια», αναφέρει η επίσημη ανακοίνωση της επιτροπής Πρίτζκερ. «Η αρχιτεκτονική του κάνει προβολή προς έναν κόσμο αισιοδοξίας, ελαφρότητας και χαράς αποτελώντας μείγμα μοναδικότητας και παγκοσμιότητας».

Ο Ιτο, 71 ετών, δήλωσε ικανοποιημένος για αυτή τη διάκριση, ιδιαίτερα επειδή η αρχιτεκτονική κοινότητα τον αναγνωρίζει ως τον εικονοκλάστη που αμφισβήτησε τα τελευταία εκατό χρόνια του μοντερνισμού.

«Σκεφτόμουν ότι ήδη ο μοντερνισμός έχει φτάσει στα όριά του ή, τέλος πάντων, σε αδιέξοδο», είπε σε τηλεφωνική συνέντευξή του στους «Νιου Γιορκ Τάιμς». Σημείωσε επίσης ότι από το σύνολο του έργου του νιώθει ιδιαίτερα υπερήφανος για τη βιβλιοθήκη του Σεντάι.

Ο αρχιτέκτονας γεννήθηκε στη Σεούλ της Κορέας από ιάπωνες γονείς και επέστρεψε οικογενειακώς στην Ιαπωνία κατά τα εφηβικά του χρόνια. Αποφοίτησε από το Τμήμα Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου του Τόκιο και άρχισε τη μαθητεία του σε ένα μεγάλο αρχιτεκτονικό γραφείο.

Το 1971 άνοιξε το δικό του στούντιο, που το ονόμασε «Αστικό Ρομπότ» («Urban Robot – Urbot») και μετονομάστηκε από το 1979 σε «Τόγιο Ιτο και Συνεργάτες».

Σε κάθε έργο του, ιδιωτικό ή δημόσιο, μικρής ή μεγάλης κλίμακας ο Ιτο συνδυάζει τις προσωπικές του επιδιώξεις και απόψεις με το αίσθημα της κοινωνικής ευθύνης. Πάντοτε ωστόσο λαμβάνει υπόψη την ανάγκη να υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στο εσωτερικό της κατασκευής με τις εξωτερικές συνθήκες. Προσπάθεια που φαίνεται στους ελαφρείς όγκους των κτιρίων, στην επιλογή των υλικών όπως το μεταλλικό δίχτυ, το διάτρητο αλουμίνιο, τα διαπερατά υφάσματα.
Στο βιβλίο του «Δυνάμεις της Φύσης», που κυκλοφόρησε το 2012 από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις του Πρίνστον, ο Ιτο αναφέρεται στον ρόλο του αρχιτέκτονα στην κοινωνία επισημαίνοντας πως «είναι κάποιος που μπορεί να κάνει τους χώρους που μοιράζονται πενιχρά γεύματα να εκπέμπουν περισσότερη ανθρωπιά, να δείχνουν πιο όμορφοι και πιο άνετοι».

Για το σώμα και τις αισθήσεις
Στη διάρκεια της καριέρας του ο Τόγιο Ιτο έχτισε βιβλιοθήκες, κατοικίες, θέατρα, χώρους γραφείων και πολλά κτίρια τα οποία συνδυάζουν επινοήσεις στον σχεδιασμό τους με εξαιρετικές κατασκευές. Τέτοια ήταν άλλωστε και η μελετημένη δομή της Βιβλιοθήκης του Σεντάι (φωτογραφία), το στάδιο στο Καοσιούνγκ για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου και το κτίριο της Οπερας στην Ταϊτσούνγκ στην Ταϊβάν (2009), το θέατρο Ζα-Κοεντζί και η Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη Τεχνών Τάμα στο Τόκιο.
«Κάποιες φορές νομίζω ότι χάνουμε την ενστικτώδη αίσθηση που έχουμε για το σώμα μας. Αναζητώ κάτι πιο πρωτόγονο, πιο αόριστο που όμως βρίσκεται πιο κοντά σε αυτό (το σώμα)», ανέφερε πριν βραβευθεί το 2010 με το Αυτοκρατορικό Βραβείο της Ιαπωνικής Εταιρείας Τέχνης. Στόχος της αρχιτεκτονικής του είναι οι όγκοι της να επιτρέπουν στο ανθρώπινο σώμα την εμπειρία των αισθήσεων. «Η αρχιτεκτονική δεσμεύεται με πολλούς κοινωνικούς περιορισμούς. Οταν σχεδιάζω, σκέφτομαι διαρκώς ότι θα ήταν εφικτό να πραγματοποιήσουμε πιο άνετους χώρους αν έστω και για λίγο απελευθερωνόμασταν από αυτές τις δεσμεύσεις. Αλλωστε όλοι μας ζούμε μέσα σε ένα σώμα και κινούμαστε σε χώρους πάνω στο έδαφος».

Leave A Comment